علوم تجربی
اموزشی تفریحی
سیاره ی تیر یا عطارد عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید است. از اینرو ، دمای آن در روز به 400 درجه سانتیگراد میرسد. در این دما سرب هم ذوب میشود. شبها دما افت میکند و احتمالا تا 200 درجه سانتیگراد پایین میآید. عطارد جو ندارد و نمیتواند گرما را نگه دارد. از اینرو دمای شب و روز آن تفاوت زیادی باهم دارند. یک بار چرخش آن به دور خود 59 روز و یک بار گردش آن به دور خورشید 88 روز طول میکشد. مدار عطارد کاملا به شکل بیضی است و در نتیجه فاصله آن از خورشید بین 47 تا 69 میلیون کیلومتر تغییر میکند. تیر(یا عطارد)، Mercu]y اندکی از ماه بزرگتر تير تندروترين سيارهٔ سامانه خورشيدي است كه با سرعتي حدود ۴۸ كيلومتر در ثانيه،هر۸۸ روز يك بار خورشيد را دور مي زند.از اين رو سياره اي گريزپاست كه ديدنش آسان نيست و به همين دليل است كه شايد،ايرانيان باستان آنرا "تير" ناميده و در يونان "مركوري" يا "پيك خدايان" لقبش داده بودند. "مركوري" در ادبيات افسانه اي يونان و روم،خداي سخن وري و نويسندگي و "عطارد" در ادبيات فارسي و عربي،"دبير فلك" نيز خوانده شده است. سیاره عطارد (سیاره تیر) با فاصلهٔ ۵۷ ميليون و ۹۲۴ هزار كيلومتري،نزدیکترین سیاره منظومه شمسی به خورشید است و كم ترين مسافتي كه با زمين پيدا مي كند،به ۸۰ ميليون كيلومتر مي رسد. به خاطر نزدیکی این سیاره به خورشید اگر در طرف رو به خورشید آن (بخشی که روز است) قرار بگیرید به راحتی در دمای ۴۶۵ سانتیگراد پخته خواهید شد و به علت حرکتی وضعی آرامش اگر در طرف شب آن قرار بگیرید آن قدر سرد خواهد شد که در دمای ۱۴۸- سانتیگراد به راحتی مرگ را بر اثر یخ بستن تجربه میکنید.گردش وضعي اين سياره،حدود دو ماه طول مي كشد و از اين رو،گرم شدن آن در روز و سرد شدنش در شب ديرپاست. حفره های کوچک ویا بزرگ بسیاری در سطح سيارهٔ تير دیده می شود که حکایت از برخورد شهاب سنگ کوچک و بزرگ دارد البته قطر برخی از دهانه ها به ده ها کیلومتر می رسد. برخی از این دهانه ها محل خروج مواد مذاب است که امروزه با سنگهای مذاب پر شده اند و مانند کوه های آتشفشانی هستند.به خاطر دهانههای آتشفشانی و آبگیرها خیلی شبیه کره ماه است. دانشمندان تصور میکردند که فعالیتهای آن مانند کره ماه است. اما اکنون میدانیم که سیاره عطارد با کره ماه بسیار متفاوت است.تير همچون ناهيد و ماه،حالت هاي گوناگوني از هلال تا قرص كامل را به خود مي گيرد.قرص كامل،چون در آن سوي خورشيد است ديده نمي شود.اما اشكال هلال و نيمهٔ آن به هنگام جلوه هاي شرقي و غربي،مشاهده مي گردند. سیاره عطارد قمر ندارد. عطارد،کوچکترین سیاره منظومه شمسی است.نيروي جاذبه اين سياره كم و داراي جو ناچيزي است كه ۹۸٪ آن از هليم و بقيه از هيدروژن،اكسيژن و سديم ساخته شده است.بادهای خورشیدی به شدت به عطارد میدمند و این میرساند که تقریباً هیچ هوایی در آن وجود ندارد. اين سياره نيز،مانند سياره زهره بين زمين و خورشيد قرار گرفته و به خاطر اين ويژگي،حالاتي را كه "گذر"،"جلوه هاي شرقي و غربي" و... ناميده مي شوند،به وجود مي آورد.
موقیت عطارد نسبت به زمین
|